اصولا، کیفیت زندگی، واژه ای پیچیده، چندبعدی و کیفی در رابطه با شرایط و وضعیت جمعیت، در یک مقیاس جغرافیایی خاص (شهر، منطقه، محله، بخش و...) است که هم متکی به شاخصهای ذهنی یا کیفی و هم متکی به شاخصهای عینی یا کمی است. ارتقاء برنامه ریزی شهری از نگاه صرف کالبدی–کارکردی به نگاهی چندبعدی و چندوجهی درقالب در نظر گرفتن ابعاد اجتماعی، روانی، کیفی و اقتصادی در تعامل و کنش متقابل با ابعاد کالبدی–کارکردی، یکی از نتایج توجه به مفهوم کیفیت زندگی شهری در عرصه جهانی بوده است . توجه به نیازهای روانی شهروندان و تاثیر برنامه ها و طرح ها بر روان و رفتار شهروندان موضوع پژوهش های شهرسازانه بسیاری قرار گرفته است.امروزه در میان شهرسازان اعتقاد برآن است که اقدام شهرسازانه و برنامه ریزی شهری می تواند در سلامت و کارایی و در نتیجه کیفیت زندگی شهروندان موثر افتد. با توجه به رشد سریع شهرنشینی که بسیاری از فرصت ها را برای ارتقای کیفیت زندگی محدود ساخته ، ارزیابی کیفیت زندگی شهری یکی از مهم ترین ضرورتهای مطالعه شهری کشور است. به منظور تخصیص موثر منابع محدود برنامه ریزان باید بهینه ترین راه را برای توزیع منابع در راستای نیازها و اولویت های مردم بیابند. در این پژوهش تلاش شده است تا یک الگوی سنجش مناسب با انتخاب شاخص های معینی به منظور ارزیابی کیفیت زندگی شهری پیشنهاد شود. این الگوی پیشنهادی در سنجش کیفیت محلات ناحیه یک شهر بهشهر پیاده شده و براساس آن محله 2 1 بالاترین کیفیت زندگی در مقایسه با دیگر محلات آن ناحیه داشته است.

شهر بهشهر طی دو دهه اخیر با رشد فزاینده جمعیت و گسترش فیزیکی بی رویه روبرو بوده و همین امر موجب دوگانگی شکل شهربه صورت بافت قدیم و جدید گردیده است. از طرفی نیز به دلیل کم اهمیت شمردن مبحث مبلمان شهری، در برخی بافت های شهری و نبود مبلمان مناسب و یا عدم رعایت طراحی خوب در اینگونه بافت ها، نه تنها منجر به زیبابی بصری نشده بلکه باعث گسیختگی در ساختار فضایی شهر بر اساس منظر بافت های شهری شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این تحقیق به بررسی مقوله مبلمان شهری و لزوم توجه آن در بهبود کیفیت منظر بافت های بهشهر پرداخته شده و از طریق تکمیل 382 پرسشنامه از بافت های شهر بهشهر ودر قالب آزمونهای spss (تی و فریدمن) و مدل های ضریب آنتروپی و تاپسیس، مقایسه تطبیقی منظر بافت های شهر بر اساس شاخص های مبلمان شهری انجام گرفته است. نتایج حاکی از آن است که مبلمان شهربهشهر،منطبق با شرایط اقلیمی و فرهنگ بومی و متناسب با عملکرد فضا و نیاز شهروندان نمی باشد و همچنین در بحث تاثیرگذاری شاخص های مبلمان در کیفیت منظر بافت های شهری نیز در شرایط مطلوبی قرار ندارد.البته قابل ذکر است که بافت های شهر بهشهر بر اساس شاخص های مطلوبیت مبلمان و منظر دارای وضعیت یکسانی نبوده به طوری که بافت های تاریخی و میانی دارای وضعیت مساعدتری بر اساس شاخص های مطلوبیت منظر شهری بوده و سایر بافت ها از نظر شاخص ها دارای وضعیت بسیار ضعیف تا ضعیف بر آورد شده اند.

پژوهشِ حاضر از منظرِ روش شناسی کیفی به بررسی تفاوت‎های موجود در نوعِ موسیقی مصرفی جوانان شهر تهران و تفسیر ایشان از آن می‎پردازد. جهتِ فهمِ جامعه شناسانۀ تفاوت‎های مصرفِ موسیقی جوانان این موضوع از رهگذرِ سرمایۀ فرهنگی_ مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به داده‎های متنی پژوهش، پژوهشگران از میان روش های کیفی روشِ تحلیلِ محتوای کیفی را انتخاب کرده‎اند. داده های پژوهش از طریقِ مصاحبۀ نیمه ساخت یافته با مشارکت کنندگانِ پژوهش گردآوری شده است. با توجه به اهدافِ پژوهش جریانِ انتخاب مشارکت کنندگان بر مبنای نمونه گیری هدفمند صورت یافته است. پژوهشِ حاضر تفاوت‎هایی که میان کنشگرانِ جوانِ با سرمایۀ فرهنگی متفاوت در حوزۀ مصرفِ موسیقی و تفسیر آن وجود دارد را در قالبِ مفاهیم و مقولاتی نشان داده است. این مفاهیم و مقولات عبارت‎اند از: 1. ذائقۀ تربیت شده و ذائقۀ حسی 2. هارمونی و شوریدگی 3. رهنمون‎های مذهبی: مواجۀ نقدآمیز و مواجۀ طردآمیز 4. شنیدن ناشنیدنی ها و دیدن نادیدنی ها و 5- بخشی از ما. نتایج پژوهشِ حاضر نشان می‎دهد، مادامی که کنشگرانِ اجتماعی در سطحِ بالایی از سرمایۀ فرهنگی قرار دارند، در زمینۀ مصرفِ موسیقی به سمت نوعی فرهنگ گرایی رغبت و گرایش دارند. اما در نقطۀ مقابل کسانی که سرمایۀ فرهنگی به میزان اندکی در اختیار دارند به طبیعت نزدیکتر هستند. به عبارتی، ایشان قادر نیستند خود را وارد کدهایی کنند که با آن بتوانند موسیقی هایی نظیر سنتی، کلاسیک غربی یا موسیقی باروک را بازشناسی کنند. بنابراین از دو مفهومِ محوری فرهنگ‎گرایی و طبیعت‎گرایی جهت صورت‎بندی کردند،تفاوت های موجود در مصرف و تفسیر موسیقی در نزد جوانان می‎توان استفاده کرد.

اسکان غیررسمی و گسترش آن در چند دهه گذشته آسیب های بسیار جدی به بافت های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بسیاری از شهرها وارد کرده است. امروزه بسیاری از شهرهای کشورهای در حال توسعه با مسایل و مشکلات مشابهی چون رشد شتابان جمعیت معضل اشتغال و گسترش بخش غیررسمی و محله های فقیرنشین و ناپایداری شهری در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و محیطی و... مواجه اند که این مسایل تحت تاثیر عوامل محلی، منطقه ای و ملی قالب های متفاوتی به خود گرفته اند. در این مقاله سعی ما بر آن بوده تا معضلاتی را که این گونه سکونتگاه ها برای شهر بهشهر به وجود آورده اند را شناسایی نموده و مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهیم. در این خصوص اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه، منابع اسنادی، مصاحبه و... جمع آوری شده که نتایج آن پس از ارزیابی حاکی از مشکلات اجتماعی عدیده ای چون اعتیاد، مفاسد اخلاقی، ناامنی، جرائم و انتشار بیماری های عفونی و واگیر در سطح شهر بوده است.

در چند دهه اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای کشورهای جهان سوم دچار تحولات چشمگیری شده اند، از جمله این تحولات افزایش سریع جمعیت بوده، که شهر بهشهر نیز مانند بسیاری از شهرهای کشور از این تحولات مصون نمانده است. به طوری که جمعیت این شهر در 50 سال اخیر بیش از 5 برابر رشد داشته است. این رشد فزایند، گسترش فیزیکی بی رویه شهر را نیز در پی داشته و به منظور تعدیل این نارسائی ها و مشکلات شهری، تحقیق حاضر بر آن است تا فرآیند گسترش شهر بهشهر و عوامل موثر بر آن را مشخص و راهکارهای پیشنهادی در رفع و تعدیل این فرآیند را پی جویی نماید. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است. برای تحلیل داده ها از مدل های آنتروپی شانون و هلدرن، ویلیامسن، امتیاز استاندارد شده، HDI و ضرایب همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده شده است. نتایج نشان دهنده آن است که: 60 درصد از رشد فیزیکی شهر در فاصله سالهای 1385-1355 مربوط به رشد جمعیت بوده و 40 درصد باقیمانده، مربوط به رشد افقی و اسپرال شهر است - محدوده مرکزی شهر از ساختاری متراکم تر و محدوده های پیرامونی از ساختاری پراکنده برخوردارند. - توزیع مکانی و سلسله مراتبی کاربری ها در سطح نواحی و محلات شهری بهشهر به صورت نامتوازن بوده و این بی نظمی در ساختار فضایی، شهر را به آشفتگی در بخش مرکزی و عدم تحرک شهری در سطح نواحی و محلات شهری دچار کرده است. همچنین به دلیل وجود موانعی چون پیش کوه های جهان مورا در جنوب و بالا بودن سطح آب های زیرزمینی و راه آهن در شمال شهر، توسعه شهر به صورت افقی و خطی صورت گرفته است. بنابراین، می توان به گسترش عمودی به جای گسترش افقی شهر، اجرای طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده و استفاده بیشتر از اراضی شهر و پر کردن فضاهای خالی داخل شهر در جهت جلوگیری از رشد افقی شهر اشاره کرد.

در دهه های اخیر با بروز مشکلاتی ناشی از رشد کالبدی فضایی وسیع شهرها مانند کاهش کیفیت زندگی و شاخص های توسعه انسانی، عدم برخورداری کامل شهروندان از خدمات و مسکن، وجود فضاهای رها شده شهری و متروکه و بافت های فرسوده در نواحی شهر سبب شده به رویکرد توسعه میان افزا با احیای ظرفیت های موجود درون شهرها در جهت جلوگیری از تخریب محیط زیست و منابع طبیعی، ساماندهی فضایی و کالبدی شهر و استفاده بهینه از اراضی شهری توجه شود. هدف اصلی این پژوهش نقش رویکرد توسعه میان افزا در ساماندهی شهر جلگه ای بهشهر می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، مدیران و کارشناسان دستگاه های اجرایی و شهروندان می باشند. با توجه به معیارهای توسعه میان افزای، اثرگذاری این رویکرد در ساماندهی و هدایت اصولی برنامه های توسعه شهری و عملکرد نهادهای مدیریت شهری در بهبود فضایی – عملکردی و ساماندهی شهری 29 شاخص به عنوان چارچوب تحلیلی پژوهش در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل نشان می دهد در بهره برداری از ظرفیت ها و عرصه های توسعه درونی شهر بهشهر، تنها به معیارهای زیست محیطی( با میانگین2. 91 و آماره تی 1. 21-) در برنامه های توسعه شهری توجه شده و نهادهای مدیریت شهری بادید تک بعدی به بهبود شاخص های زیرساختی(با میانگین 3. 09 و آماره تی 2. 54) از میان ابعاد پنج گانه توجه نموده اند. همچنین در حوزه بهبود فضایی – عملکردی و ساماندهی شهری بهشهر، نهادهای مدیریت شهری تنها در توسعه تراکم خالص شهری، استفاده بهینه از زیرساخت ها و تسهیلات موجود، توسعه شبکه معابر و شناسایی و بهره گیری از ظرفیت های موجود جهت توسعه درونی دارای عملکرد نسبتاً مطلوب بوده و به وضعیت سرانه ها در نواحی شهری و کاهش فشار توسعه در پهنه های فضای سبز توجه چندانی نداشته اند. در نهایت بر اساس نظرات متخصصان شهری، توجه به پهنه بندی عملکردی، هزینه ها و نیازهای مالی، تراکم در نواحی شهری، مشکلات از نگاه ساکنین و شهروندان و بهبود زیرساخت ها به عنوان مهم ترین عوامل مؤثر بر توسعه میان افزای شهر بهشهر تعیین شده است.